Strona główna
nr 4 (6), 1999


Wydarzenia

Mniejszości narodowe na Ziemi Lubuskiej

Konferencja na powyższy temat odbyła się dnia 13 maja br. w Sali Dębowej Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zielonej Górze. Jej organizatorami byli: Zakład Polityki Społecznej Instytutu Pedagogiki Społecznej WSP, Zielonogórski Uniwersytet Trzeciego Wieku (prezes Zofia Banaszak) i WiMBP w Zielonej Górze (dyrektor Maria Wasik).

Słuchaczami konferencji (w liczbie 130 osób) byli m.in.: studenci zielonogórskich uczelni, Uniwersytetu Trzeciego Wieku, młodzież ze szkół średnich (LO nr VI i Technikum Hotelarskiego w CKU), przedstawiciele mniejszości narodowych (niemieckiej, ukraińskiej, łemkowskiej i żydowskiej). Zaszczycili konferencję swoją obecnością dziennikarze z "Gazety Lubuskiej", "Gazety Wyborczej", "Winnicy" (Zbigniew Jelinek), z Tygodnika Katolickiego "Niedziela" (ks. dr Andrzej Draguła), z TV 51, Radia Zachód, z Zielonogórskiej Telewizji Przewodowej, członkowie Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Greckiej (Zarząd Główny mieści się w Zielonej Górze), szambelan lubuski - Zdzisław Piotrowski, dyrektorzy placówek kulturalnych itp.

Otwarcia konferencji dokonała prof. dr hab. inż. Maria Fic (prorektor WSP w Zielonej Górze, jednocześnie kierownik Zakładu Polityki Społecznej WSP). W krótkim wystąpieniu podkreśliła, że osoby innej narodowości mieszkające na naszych ziemiach, tak samo budują Polskę jak my, więc trzeba lepiej się poznać. W zasiedlaniu Ziemi Lubuskiej, po II wojnie światowej brali udział nie tylko Polacy, ale również osoby innego pochodzenia: cygańskiego (ok. 1000 osób), ukraińskiego, łemkowskiego, litewskiego, białoruskiego, żydowskiego, tatarskiego, greckiego (ok. 1300 osób) i macedońskiego. Z chwilą ustania w 1950 r. zasadniczego procesu osiedleńczego, w składzie społeczeństwa lubuskiego było ok. 15 tys. osób o niepolskim pochodzeniu narodowym, co stanowiło ok. 3 % ogólenj liczby ówczesnych mieszkańców Ziemi Lubuskiej.

 

Całość konferencji prowadził (przeplatając referaty muzyką etniczną) dr Mieczysław Wojecki z Zakładu Polityki Społecznej WSP.

Z interesujących wystąpień naukowców z WSP, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu w Białymstoku, uczesnicy konferencji dowiedzieć się mogli w jakich okolicznościach trafili Łemkowie do Głogowa (dr Stefan Duda), skąd się wzięli na Ziemi Lubuskiej Tatarzy (dr Ali Miśkiewicz), Rromowie-Cyganie (mgr Elżbieta Niemczynowska), Żydzi (mgr Wanda Kochowska) czy Grecy (dr Mieczysław Wojecki). Prezentowany też w referatach stosunek dawnych i współczesnych Polaków do osób innych narodowości, skłaniać mógł do zadumy. Wprowadzeniem do obrad było wystapienie prof. dr. hab. Czesława Osękowskiego, poświęcone osadnictwu polskiemu na Ziemi Lubuskiej wlatach 1945-1950. Współgrał z nim referat dr hab. Bernadetty Nitschke, o wysiedleniu i położeniu ludności niemieckiej na tych terenach po II wojnie światowej. O polityce państwa polskiego wobec mniejszości narodowych mówił dr Sawomir Łodziński.

Uczestnicy konferencji mogli otrzymać za darmo publikację (w języku polskim i niemieckim) dr. Mieczysława Wojeckiego pt. "Mniejszości narodowe na Ziemi Lubuskiej po 1945 roku" ("Nationale Minderheiten auf dem Lubuski Land nach 1945"), której autor definiuje pojęcie "mniejszość narodowa" i przedstawia tabelarycznie 138 stowarzyszeń mniejszości narodowych w Polsce wraz z ich liczebnością. Za symboliczną kwotę sprzedawane były tomiki wierszy Nikosa i Aresa Chadzinikolau z Poznania (wybitnych poetów greckich), foldery o Tatarach polskich i kalendarze łemkowskie.

Można było też obejrzeć w gablotach okolicznościową wystawę książek poświęconych tematyce mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę i Ziemię Lubuską. Na stoisku z książkami można było sobie wybrać na pamiątkę prasę mniejszościową, m.in. "Schlesische Wochenblatt" (tygodnik mniejszości niemieckiej, wychodzący w Opolu), "Besidę" (łemkowski dwumiesięcznik z redakcją w Krynicy), "Rrom PO Drom" (miesięcznik, jedyna gazeta cygańska wychodząca w Polsce - w Białymstoku - od dziewięciu lat), "Słowo Żydowskie - Dos Jidisze Wort" (dwutygodnik społeczno-kulturalny) i "zaKORZENIEnie" (kwartalnik w obronie wolnosci i różnorodności etnicznej, którego redakcja mieści się w Zawierciu).

Uczestników konferencji w holu biblioteki witał (jak również żegnał) egzotyczny młodzieniec (evzon) w greckim stroju narodowym, w oryginalnej czapce (fez) i spódniczce (fustanella), za którego przebrał się student socjologii WSP - Mirosław Kostyra.

Konferencja naukowa nt. "Mniejszości narodowych na Ziemi Lubuskiej" spowodowała żywe zainteresowanie nie tylko mieszkańców naszego miasta, ale też mass-mediów. W radio i telewizji ukazały się liczne wywiady z naukowcami zajmującymi się problematyką narodowościową, a w prasie - obszerne notatki nt. konferencji.

Mieczysław Wojecki